Wie goed smeert, rijdt goed. Een spreekwoord uit de oude doos.
De collinge patentas,
gepatenteerd in 1811 en vanaf circa 1825 ook veel toegepast buiten Engeland, is meer dan welke as dan ook gevoelig voor beschadigingen. Een goed smeergebruik is dan ook noodzakelijk. Smeer wiel voor wiel. Zo voorkomt men onderling verwisselen. Controleer of de merktekens, die u kunt vinden op asarm en alle losse onderdelen wel corresponderen met die van de bus in het wiel. Bij regelmatig gebruik van uw rijtuig, smering minimaal 2 x per jaar uitvoeren. Voel regelmatig tijdens of direct na het rijden of de klot niet warm wordt. Een in goede staat verkerende patent as smeert men met olie, wanneer men met vet smeert heft dit de werking van de olie patentas op.
Een goede originele rijtuig patent as olie is nog steeds verkrijgbaar bij:► Restauratiecentrum Stolk te Balkbrug…
- Blokkeer de wielen van het rijtuig aan de linkerkant als men aan de rechterkant gaat smeren en vice versa.
- Neem de wielsleutel en draai de klot of stofdop los. Over het algemeen tegen de wijzers van de klok indraaien. Hierna het wiel opkrikken.
- Klot, splitpen, buitenste en binnenste moer verwijderen. Voorzichtig! De ene moer heeft een linkse draad de andere een rechtse. In het algemeen de buitenste moer met de klok meedraaien.
- Wiel nu voorzichtig naar voren bewegen en let op! De sluitring komt nu los en kan er nu worden uitgehaald.
- Verwijder het wiel + de leren ring.
- Maak nu alles goed schoon. Let speciaal op het oliereservoir. Dit is een diepe groeve in de asarm en in de bus.
- Controleer of de leren ringen niet versleten zijn. Zo ja, vervang ze voor nieuwe. Voor het gebruik een nieuwe leren ring een nacht in de olie leggen.
- Plaats nu de achterste leren ring terug op de as. Vul beide oliereservoirs. Schuif met een draaiende beweging het wiel direct op de as. Als het wiel goed op zijn plaatst zit breng dan ook de sluitring terug op zijn plaats.
- Nu binnenste moer stellen. D.w.z. vastdraaien met de wielsleutel totdat hij handvast zit, en dan 1 kwartslag terug, dus losser draaien. Controleer of het wiel een vrijloop heeft. Zo niet, opnieuw stellen en nu iets meer dan 1 kwartslag terug draaien. Controleer opnieuw.
- Hierna buitenste moer opdraaien. Met de wielsleutel “handvast” aandraaien. Controleer nog eenmaal de vrijloop. Wanneer deze goed, splitpen plaatsen.
- Als laatste de klot, met in de kraag een leren ring. Deze vult men schraal half vol met olie. Rustig opdraaien, zodat de lucht tijd heeft er uit komen. Met de wielsleutel vastdraaien.
- Krik verwijderen.
- Controleer de volgende dag of het wiel geen olie heeft verloren. Vervang eventueel alsnog de leren ringen.
Deze informatie is samengesteld door Restauratiecentrum Stolk te Balkbrug.
